Teknokentler veya teknoparklar, üniversite-sanayi iş birliğini sağlamak, Ar-Ge ve üretimi artırmak, istihdam sağlamak gibi birçok amaçla kurulan teknoloji geliştirme bölgeleridir. Dünyada Silikon Vadisi başta olmak üzere birçok teknoloji geliştirme bölgesi vardır ve Türkiye’de de 80’i faal, 14’ü yapım aşamasında olan toplamda 94 teknoloji geliştirme bölgesi bulunmaktadır. 2022 Haziran ayı itibarıyla Türkiye’deki Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin ekonomik çıktılarına bakıldığında toplamda 170,3 Milyar TL satış gerçekleştirilirken toplam ihracat rakamları ise 7,3 Milyar doları aşmıştır. 2001’de çıkarılan 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile devlet yukarıda da bahsedilen amaçlarla teknoloji geliştirme bölgelerinin kurulmasını teşvik etmiş ve bu kapsamda Türkiye’nin ilk teknoloji geliştirme bölgesi olan ODTÜ Teknokent kurulmuş, yine ODTÜ Teknokent’in ardından bu yazımızın da konusunu oluşturan İTÜ Arı Teknokent ve YTÜ Yıldız Teknopark’ın kurulması için çalışmalara başlanmıştır.
Sayılarla İTÜ Arı Teknokent vs. YTÜ Yıldız Teknokent
Tablo 1. İTÜ Arı Teknokent ve YTÜ Yıldız Teknopark’ın verilerle karşılaştırılması.
Tabloda görüldüğü üzere 2002 yılında kurulan İTÜ Arı Teknokent 2003 yılında faaliyete geçmiştir ve şu anda İTÜ Ayazağa Kampüsü’nde faal 7 ve inşası devam eden binalarıyla çalışmalarına devam etmektedir. Türkiye’nin en prestijli ve ünlü teknoloji geliştirme bölgelerinden biri olan Arı Teknokent; girişimlere ön kuluçka-kuluçka imkânı sağlayan ve 2022 UBI Global endeksine göre Avrupa 2.’si ve dünya 3.’sü olarak olan İTÜ Çekirdek, scaleup’ların (daha ileri girişimler) kendilerini geliştirme fırsatı elde ettikleri ileri aşama girişimcilik merkezi İTÜ Magnet, girişimlerin globale açılmasına olanak sağlayan uluslararasılaştırma ve hızlandırma programı İTÜ Innogate ve üniversite ve sanayiyi buluşturan İTÜNOVA Teknoloji Transfer Ofisi’ne ev sahipliği yapmaktadır.
Son yıllarda yaptığı atlamalı ve hızlı gelişim ile öne çıkan YTÜ Yıldız Teknopark da ülkemiz için önemli teknoloji bölgeleri arasında yer almaktadır. Yıldız Teknik Üniversitesi tarafından 2003 yılında temelleri atılan, 2009 yılında ise Davutpaşa Kampüsü’nde hayata geçirilen YTÜ Yıldız Teknopark Davutpaşa ve İkitelli yerleşkeleriyle Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 2021 Yılı Performans Endeksi’nde 3 yıldır birinciliğini koruyor.
2022 sonuna doğru İstanbul’un en değerli lokasyonlarından biri olan Maslak’ta yeni bir yerleşkenin açılacağı duyuran ve global hedeflerini gerçekleştirmeye adım atan Yıldız Teknopark’ın Dubai’de de bir ofisi bulunmaktadır.
Tablo 2. İki üniversitenin kuluçka merkezlerinin karşılaştırılması.
Kuluçka Merkezlerinin Karşılaştırması: İTÜ Çekirdek vs. Yıldız Kuluçka
Bu iki teknoloji geliştirme bölgesi incelendiğinde öne çıkan bazı farkların olduğu anlaşılmaktadır. Sayısal veri anlamında birbirine yakın görülen iki teknoparkta;
– İTÜ Çekirdek’in daha çeşitli programlar sunduğu,
– 2022’de kurulan YTÜ Yıldız Teknopark iştiraklerinden Yıldız Tekno Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (GSYO) sayesinde girişimlere Teknopark olarak yatırım yapacağı,
– İTÜ Arı Teknokent bünyesinde yer alan İTÜ Magnet’in ise 500 İstanbul, Revo, Act, 212 gibi venture capital (risk sermayesi) şirketlerle çalıştığı,
– Uluslararası alanda; Yıldız Teknopark’ın Silikon Vadisi’nde kuluçka merkezine sahip olurken Arı Teknokent’in girişimleri globale açan Innogate programının bulunması,
– İki kuluçka merkezinden İTÜ Çekirdek Acrome, Sensiball, Earnado, Vira Soft, Missafir gibi gittikçe değerlenen girişimleri barındırırken Yıldız Kuluçka’nın da turna.com, Verisoft, Binbin gibi gözde girişimlere ev sahipliği yapması gibi bazı farklar mevcuttur.
