TÜBİTAK, 2024-2025 yılları için belirlediği 482 öncelikli Ar-Ge ve yenilik konusunu duyurdu. Bu konular, ülkemizin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine katkı sağlamayı, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri teşvik etmeyi hedefliyor. Çalışma, beş ana başlık altında toplanıyor ve her biri stratejik öneme sahip alanlara odaklanıyor.
1. Yeşil Büyüme Teknoloji Yol Haritası
Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda hazırlanan bu yol haritası, enerji ve kaynak verimliliği yüksek, çevre dostu üretim teknolojilerinin geliştirilmesini amaçlıyor.
– Enerji yoğun sektörler, karbon salınımını azaltacak teknolojilere yöneliyor. Örneğin, demir-çelik üretiminde kullanılan yüksek sıcaklık proseslerinde atık ısı geri kazanımı için yenilikçi çözümler araştırılıyor.
– Alüminyum ve çimento sektörleri, üretim süreçlerinde düşük karbonlu yakıtların entegrasyonuna odaklanıyor.
– Gübre üretiminde, azot oksit salınımını azaltacak biyolojik süreçler üzerinde çalışmalar teşvik ediliyor.
– Alüminyum ve çimento sektörleri, üretim süreçlerinde düşük karbonlu yakıtların entegrasyonuna odaklanıyor.
– Gübre üretiminde, azot oksit salınımını azaltacak biyolojik süreçler üzerinde çalışmalar teşvik ediliyor.
Başlık altında projelendirilecek konular, sanayi dönüşümünü destekleyen yeni süreç teknolojileri geliştirilmesini gerektirip; uluslararası standartlara uygun, uzun vadede çevresel etkileri azaltan çözümler sunacak ve TÜBİTAK tarafından fonlanacaktır.
2. Avrupa Yeşil Mutabakatı ve İklim Değişikliğine Uyum
Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında, Türkiye’nin ticari ve çevresel uyumunu sağlayacak projeler büyük önem taşıyor.
– Karbon ayak izi yönetimi, özellikle ihracat yapan firmaların rekabetçiliğini artıracak. Bu kapsamda, dijital karbon izleme ve raporlama sistemlerinin geliştirilmesi hedefleniyor.
– İklim değişikliğine uyum projeleri, özellikle tarım sektöründe öne çıkıyor. Örneğin, kuraklıkla mücadelede hassas sulama sistemleri ve tuzlu suya dayanıklı bitki türleri üzerinde çalışmalar yapılıyor.
– Şehir planlamasında, yeşil altyapılar ve iklim dostu kentsel tasarımlar teşvik ediliyor.
– Yeşil Mutabakat’a uyum projelerinde TÜBİTAK, firmalara finansal destek sağlayarak uluslararası rekabette avantaj elde etmelerini 2024 yılındaki çağrılarda olduğu gibi 2025 yılında da sağlayacaktır.
– İklim değişikliğine uyum projeleri, özellikle tarım sektöründe öne çıkıyor. Örneğin, kuraklıkla mücadelede hassas sulama sistemleri ve tuzlu suya dayanıklı bitki türleri üzerinde çalışmalar yapılıyor.
– Şehir planlamasında, yeşil altyapılar ve iklim dostu kentsel tasarımlar teşvik ediliyor.
– Yeşil Mutabakat’a uyum projelerinde TÜBİTAK, firmalara finansal destek sağlayarak uluslararası rekabette avantaj elde etmelerini 2024 yılındaki çağrılarda olduğu gibi 2025 yılında da sağlayacaktır.
3. Afet Öncesi, Sırası ve Sonrasına Yönelik Araştırmalar ve Teknolojiler
Afet yönetimi, TÜBİTAK’ın 2024-2025 dönemi öncelikleri arasında ilk kez yer alıyor. Bu alanda, afet riskini azaltmaya, hızlı müdahaleye ve etkili iyileştirme süreçlerine yönelik teknolojiler geliştirilmesi bekleniyor.
– Deprem erken uyarı sistemleri, bina dayanıklılığını artıracak sensör teknolojileri ile destekleniyor.
– Yangınla mücadele, orman yangınlarını önlemeye yönelik uzaktan algılama sistemleri ve yapay zeka tabanlı analizlerle güçlendiriliyor.
– Afet sonrası toparlanma, lojistik yönetimi ve insani yardım operasyonlarında otonom araç ve robotik sistemlerin kullanımını içeriyor.
– Yangınla mücadele, orman yangınlarını önlemeye yönelik uzaktan algılama sistemleri ve yapay zeka tabanlı analizlerle güçlendiriliyor.
– Afet sonrası toparlanma, lojistik yönetimi ve insani yardım operasyonlarında otonom araç ve robotik sistemlerin kullanımını içeriyor.
Afet risklerini minimize ederek can ve mal kayıplarını önlemeye yönelik yenilikçi yaklaşımlar içeren kritik projelerin hızla hayata geçirilmesi ülke değerlerimiz için anahtar bir rol oynayacaktır.
4. Dijital Teknolojiler
Dijital dönüşüm, ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel unsurlarından biri olarak ele alınıyor. TÜBİTAK, bu alandaki öncelikleri ile teknolojik bağımsızlığı artırmayı ve küresel rekabet gücünü desteklemeyi hedefliyor.
– Yapay zeka uygulamaları, tarımdan sanayiye geniş bir alanda öne çıkıyor. Örneğin, üretim hatlarında kalite kontrol için yapay zeka tabanlı görüntü işleme sistemleri geliştiriliyor.
– Siber güvenlik, özellikle finansal ve kamu sistemlerini hedef alan tehditlere karşı yeni nesil güvenlik çözümlerini içeriyor.
– 6G teknolojileri, daha hızlı ve kesintisiz iletişim altyapısı için yerli çözümler üretilmesini destekliyor.
– Siber güvenlik, özellikle finansal ve kamu sistemlerini hedef alan tehditlere karşı yeni nesil güvenlik çözümlerini içeriyor.
– 6G teknolojileri, daha hızlı ve kesintisiz iletişim altyapısı için yerli çözümler üretilmesini destekliyor.
TÜBİTAK, dijital teknolojiler alanında Ar-Ge faaliyetlerini destekleyerek yerli üretim ve teknolojik bağımsızlık hedeflerini güçlendirmektedir. Projeler, özellikle yapay zeka ve siber güvenlik gibi alanlarda öncelikli olarak konumlanabilir.
5. 12. Kalkınma Planı Öncelikli ve Kilit Teknoloji Alanları
Bu başlık iki temel kategoriye ayrılıyor: öncelikli teknoloji alanları ve sektörel dönüşüm alanları.
Öncelikli Teknoloji Alanları:
– Malzeme bilimi ve nanoteknoloji, dayanıklı ve hafif malzemeler geliştirilmesi üzerinde yoğunlaşıyor. Örneğin, enerji depolama sistemleri için yeni nesil piller araştırılıyor.
– Biyoteknoloji, tarım ve sağlık sektörlerinde yenilikçi çözümler sunuyor. Örneğin, genetik modifikasyon yoluyla hastalıklara dayanıklı bitkiler üretilmesi hedefleniyor.
– Robotik ve otomasyon, endüstriyel süreçlerde verimliliği artıracak yeni nesil robotlar geliştirilmesini içeriyor.
– Biyoteknoloji, tarım ve sağlık sektörlerinde yenilikçi çözümler sunuyor. Örneğin, genetik modifikasyon yoluyla hastalıklara dayanıklı bitkiler üretilmesi hedefleniyor.
– Robotik ve otomasyon, endüstriyel süreçlerde verimliliği artıracak yeni nesil robotlar geliştirilmesini içeriyor.
Sektörel Dönüşüm Alanları:
– Savunma sanayisi, otonom sistemler ve yüksek hassasiyetli silah teknolojilerine odaklanıyor.
– Enerji sektörü, yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu ve enerji depolama sistemlerinin geliştirilmesi için stratejik adımlar atıyor.
– Sağlık teknolojileri, dijital sağlık platformları ve yerli medikal cihaz üretimini teşvik ediyor.
– Enerji sektörü, yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonu ve enerji depolama sistemlerinin geliştirilmesi için stratejik adımlar atıyor.
– Sağlık teknolojileri, dijital sağlık platformları ve yerli medikal cihaz üretimini teşvik ediyor.
12. Kalkınma Planı çerçevesinde hazırlanacak TÜBİTAK projeleri, stratejik alanlarda dönüşümü destekleyen yenilikçi çözümleri içermelidir. Bu projeler, Türkiye’nin uluslararası arenada teknoloji ihraç eden bir ülke olarak ihracatı gerçekleştirdiği dikeylerde çeşitlilik ve artışa katkı sağlayabilir.
Sonuç ve Öneriler
TÜBİTAK’ın belirlediği 2025 yılı öncelikli konuları; Türkiye’nin küresel rekabet gücünü artırma, yerli teknoloji geliştirme, nitelikli istihdam artışı, çevresel sürdürülebilirlik sağlama ve ekonomik dönüşümü hızlandırma hedefleri doğrultusunda yıl içerisinde paylaşılacak fonların dağıtım konularına dair şirketlere nicel ve nitel olarak kayda değer fırsatlar sunuyor.
Bee Advise olarak, TÜBİTAK projelerinde yürütücü olarak rol alıyor Ar-Ge faaliyetlerinizi stratejik bir vizyonla hayata geçiriyoruz. Mühendislik temelli bir ekiple, projelerinizi başarıya ulaştırmak için gereken teknik ve proje yönetim desteğini sunuyoruz. TÜBİTAK çağrılarından yararlanarak yenilikçi projeler geliştirmek ve geleceği şekillendirmek için 2025 yılına güçlü bir şekilde hazırız.
